ويژگي هدفمند جنگ نرم (1)
1*جنگ نرم؛ استمرار تهاجم فرهنگي
برخي واژه ها نشانگر خط فکری خاص هسـتند، مفهـومي همچـون جنـگ نـرم از خطفکری منتقد نسبت به رويكرد جديد غرب به ديگر جوامع برآمده است؛ رويكردی كه استمرارهمان تهاجم به فرهنگ، ارزشها و اعتقادات ديگر جوامع است و غرب قصد تخريب آن را با شدتی مضاعف دارد. جنگ نرم را ميتوان تلاشی دانست از طرف نيروهای سـلطه گـر بـراي نـابودی، تهی سازی و به ذلت نشاندن فرهنگ، آداب، ارزشها و هنجارهایی است كه جامعـه هدف را در طی قرون، از هرگونه گزندی محفوظ كرده است. اين تـلاش نيروهـای سلطه عموماً در عرصه های گوناگون فرهنگی اتفـاق مـيافتـد و ابـزار كـاربردی آن تهاجم فرهنگی است كه در قالب ابزارهای روانی و رسانه ای عمل ميكند.
«جان كالينز» نظريه پردازِ دانشگاه ملی جنگ آمريكا، جنگ نرم را عبارت ازاستفاده طراحی شده از تبليغات و ابزارهای مربوط به آن، بـراي نفـوذ در مختصـات فكـری دشمن با توسل به شيوه هايی كه موجب پيشرفت مقاصد امنيت ملی مجری ميشود، ميداند.
بنابراين هدف جنگ نرم را ميتوان تضعيف ثبات و امنيت سياسی و فرهنگي يك جامعه دانست. در واقع تلاش دشمن براي تسلط كامل در ابعـاد گونـاگون بـر يـك جامعه است كه اين تسلط با زدودن الگوهای رفتاری و هنجارهـای ارزشـی جامعـه مورد تهاجم و جايگزينی الگوها و ارزشهای جامعه مهاجم محقق ميشود.
ارتش ايالات متحده آمريكا در آيين رزمي خود جنگ نرم را چنين تعريف كرده است: استفادة دقيق و طراحی شده از تبليغـات و ديگـر اعمالی كـه منظـور اصـلی آن تأثيرگذاری بر عقايد، احساسات، تمايلات و رفتـار دشـمن، گـروه بـي طـرف و يـا گروه های دوست است به نحوی كه برای برآوردن مقاصد و اهـداف ملـی پشـتيبان باشد.
در اين نوع جنگ، كشور مهاجم بدون خونريزي و با طي كردن دوره زماني آرام و بدون نياز به نيروهای نظامي بلكه با اسـتفاده از اسـتحاله فكـری و فرهنگـی يـك جامعه، سلطه همه جانبه خود را بر آن جامعه تحميل ميكند. معروفترين تعريف جنگ نرم از سوی جوزف نای، پژوهشگر آمريكايي ارائه شده كه آن رابه حوزة ”قدرت نرم“ نسبت ميدهد. وی قدرت نرم را توانايي شـكل دهـی ترجيحات ديگران تعريف ميكند. بنابراين جنگ نرم را ميتوان هرگونه اقدام نـرم، روانـی و رسـانه ای دانسـت كـه جامعه هدف را نشانه گرفته و بدون استفاده از زور به انفعال وا ميدارد.
2*جنگ نرم و مشخصه های آن
خداوند در قرآن كريم به شيوه های گوناگونی كه شياطين در اغواي مردم به كـار ميگيرند، اشاره كرده كه از جمله آنها اسـتهزاء، افتـراء، تمسـخر، تهمـت، تكـذيب، شايعه پراكنی و مانند آن است. در قرآن آمده است كه دشمنان از تمامی شيوه های غيرهنجـاری، غيرعقلانی، و نيز غيراخلاقی براي رسيدن به اهداف خويش بهره ميبرند؛ زيرا از نظر آنها هـدف وسيله را توجيه ميكند. از اين روبه هيچ اصـل عقلانـی و اخلاقـی پايبنـد نيسـتند. خداوند درآيه21 سوره اعراف ميفرمايد كه ابليس بـرای اينكـه بـه هـدف خـويش برسد و حضرت آدم(ع) را وسوسه كند به خداوند سوگند خورده است و اينگونـه است كه اولين سوگند دروغ به خـدا، شـكل گرفـت (و قاسـمهما إِنِّـي لَكمـا لَمـنَ النَّاصحينَ).
پس هيچ عرصه ای نيست كه شياطين در آن وارد نشوند و هيچ امری نيسـت كـه شياطين براي رسيدن به هدف پليد خويش از آن بهره نبرند.
بنابراين ميتوان اذعان داشت جريان سلطه، يا همان دنيای غـرب، بـراي رواج دادن فرهنگ خود ازابزارهـای گونـاگونی چـون رسـانه هـا و مصـنوعات فرهنگـي بهـره ميجويد. پس بايد مشخصه های جنگ نـرم را كـه اسـتحاله فرهنگـی جوامع را با شدتی مضاعف درپيش گرفته است، شناخت و با شگردهای تـأثيري آن آشنا شد، چراكه مهمترين راه مقابله با آن شناخت هر چه بهتر اين مشخصه ها است:
الف) دوره زمانی آرام
ب) بهره مندی از ابزارهای ارتباطی در سطحی گسترده
ج) استحاله فرهنگی جوامع موردنظر
د) جايگزينی فرهنگی
با توجه به تعريف ارائه شده از جنگ نرم و مشخصه های آن، ميتوان ابزارهـای اين جنگ را كم هزينه دانست اما در عين حال بسيار پيچيده و كاربردی تـر از جنـگ سخت است، چرا كه نياز به تهاجم فيزيكي ندارد، بلكه بـا تصـرف فكـر، انديشـه و اراده يك جامعه و نفوذ آرام در لايه هاي فكری آن انجام مـيشـود.
بـه تعبيـر رهبـر معظم انقلاب اسلامی: جنگ نرم يعنی جنگ به وسيله ابزارهای فرهنگـی، بـه وسـيله نفوذ، به وسيله دروغ و به وسيله شايعه پراكنی با ابزارهای پيشرفته ای كه امروز وجـود دارد.
ابزارهای ارتباطی كه 10 سال قبل و 15سال قبل و 30 سـال قبـل نبـود امـروز گسترش پيدا كرده است. جنگ نرم يعنی ايجاد ترديد در دلها وذهن های مردم.
تأمل در ادبيات جنگ نرم، حداقل، چهار برداشت را در پی دارد:
اول، تهديد نـرم به عنوان عمليات روانی دشمن عليه افكار عمومی خـودی اسـت.
دوم، تهديـد نـرم مساوي با اقدامات پنهان و توطئه آميز دستگاه هاي امنيتی حريف عليه جامعه خـودی است.
سوم، تهديد نرم به عنوان هدف قرارگرفتن بنيانه ای ذهني و اعتقادی سيسـتم سياسی خودی ازسوی محافل روشنفكری و يـا سـاير مراجـع فكـری و مؤسسـات فرهنگی.
چهارم، تهديد نرم بـه عنـوان نـاآرامی هـای اجتمـاعی گسـترده بـا هـدف براندازی سيستم سياسي خودی تلقی ميگردد. (هاليدی، 1382 ،35)
بـه هـر حال، قصد اصلی عاملان جنگ نرم، تغيير هويت فرهنگي و تخريب الگوی سياسی جامعـه است كه با تأثير نهادن بر باورها و نگرشهاي پاي های در بلند مدت محقق ميشود.
منبع:
غلامرضايي علي اصغر(1394)، "رسانه های دیداری و شنیداری"، رادیو تلویزیون، 27
نظرات شما عزیزان:
«آن قدرت های بزرگی که مطالعه کردند روی کارها، سالهای طولانی، صدها سال فرستاده اند روی گروهها، روی افراد، روی اشخاص مطالعه کردند حتی روی زمینها و جنگلها و همه جا، در جامعه ها این را یافتند که «اسلام» است که می تواند جلو آنها را بگیرد از این جهت آن چیزی که از همه چیز برای آنها بیشتر مطرح است «اسلام» است.»
واو ---عالی بود
پاسخ:سپاس از نگاه شما
برچسب‌ها: جنگ نرم جان کالینز ارتش ایالات متحده آمریکا مشخصه های جنگ نرم رهبر معظم انقلاب
تبادل لینک هوشمند